Opis choroby i programu
Rak szyjki macicy jest drugim, co do częstości nowotworem u kobiet w Polsce. Rozwija się najczęściej pomiędzy 35. a 55. rokiem życia. Szacuje się, że rocznie choroba dotyka około 4 milionów Pań, a około 2 tysięcy umiera z tego powodu. Współczynnik zachorowania na ten rodzaj nowotworu w naszym kraju jest jednym z najwyższych w Europie i wynika ze zbyt późnego rozpoznawania tego schorzenia. Schorzeniu sprzyjają częste zmiany partnerów seksualnych, palenie papierosów, a także osłabiona odporność. Wirus przenosi się poprzez bezpośredni kontakt (ze skóry na skórę), nie można się nim zakazić dotykając przedmiotów, np. siadając na desce toaletowej. Rak szyjki powstaje powoli i poprzedza go powstanie zmian w nabłonku szyjki macicy, które łatwo rozpoznać powszechnie dostępnymi metodami w trakcie rutynowej wizyty u ginekologa.
Badania przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy są powszechnie dostępne, darmowe i nie wymagają skierowania od lekarza. Polegają na wykonywaniu badań cytologicznych. Wykonuje się je po wprowadzeniu do pochwy kobiety wziernika, a przez niego małej, odpowiednio wyprofilowanej szczoteczki. Na szczoteczkę pobiera się jednoczasowo materiał w postaci nabłonka i śluzu z dwóch miejsc: z tzw. tarczy i z kanału szyjki. Próbkę przenosi się na osobne szkiełko, potem barwi się ją i ogląda pod mikroskopem, a następnie opisuje wygląd komórek nabłonka i kanału szyjki macicy. O zagrożeniu lub obecności raka świadczy pojawienie się komórek nieprawidłowych. Skryning cytologiczny (cytologia), ze względu na niski koszt i wysoką skuteczność jest najpopularniejszą metodą badań przesiewowych. W wyniku przeprowadzenia badania cytologicznego można wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym okresie. Zmiany przedrakowe są wyleczalne w 100%, a rak inwazyjny we wczesnym stadium, leczony odpowiednio, daje wysoki odsetek wyleczeń.
Od kilku lat dostępne są szczepionki chroniące przed zakażeniem wirusem HPV. Szczepieniu powinny poddać się dziewczęta w wieku 12-15 lat, przed rozpoczęciem współżycia płciowego. Nie zwalnia to jednak od obowiązku regularnych badań cytologicznych.
Co nas czeka jeżeli zgłosimy się do programu:
– cytologia,
– edukacja zdrowotna, w ramach której będzie można uzyskać odpowiedzi na wszystkie nurtujące pytania dotyczące profilaktyki raka szyjki macicy.
Jak należy się przygotować do badania cytologicznego?
Najlepiej zgłaszać się w pierwszej połowie cyklu, 4-5 dni po miesiączce (i nie później niż 4-5 dni przed kolejną). Jeśli stosowałaś jakieś środki dopochwowe (także antykoncepcyjne) lub irygacje, musisz odczekać co najmniej 3 dni, a w ciągu 2 dni poprzedzających cytologię powinnaś powstrzymać się od współżycia.
Kto może wziąć udział w badaniu?
Program skierowany jest do pań w wieku 25-59 lat, które w ostatnich 3 latach nie wykonywały profilaktycznego badania cytologicznego oraz nie leczyły się z powodu raka szyjki macicy.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wykonanie pierwszej cytologii nie później niż w 25. roku życia lub w ciągu 3 lat od rozpoczęcia współżycia płciowego. W przypadku prawidłowych wyników pomiędzy 20. a 29. rokiem życia zaleca się powtarzanie badania co 1-2 lata, później co 2-3 lata. Niestety zaledwie 30% Polek wykonuje cytologię raz na trzy lata.
Uważa się, że po 65. roku życia można zaprzestać okresowych badań cytologicznych, jeśli kobieta wykonywała je systematycznie, a wyniki 3 ostatnich badań były prawidłowe.
Zapraszamy pacjentki z listy aktywnej lekarza POZ w wieku 25-59 lat, które nie miały badania cytologicznego w okresie ostatnich 3 lat,
NA EDUKACJĘ ZDROWOTNĄ
Szczegółowe informacje u edukatora: poł. Beaty Chrzęszczyk,
OZ Chojnice
pok. 8, śr., czw. 08.00-10.00
Badanie można wykonać od wtorku do piątku
w godz. 08.00-10.00 w NZOZ Eskulap Chojnice (por. K)
Data publikacji: 27 października 2022
Data aktualizacji: 4 listopada 2022